KOBİ’lerin yerli imkanlarla teknolojik eserler üretmeleri amacıyla 2014 yılından bu yana uygulanan KOBİ Teknolojik İşler Yatırım (Teknoyatırım) güçlendirme programı, 14 Mayıs seçimlerine 3 gün kala yenilendi. Programda, orta ve yüksek teknolojili yatırımlar için matrah üst sınırı 3 milyon lira geri ödemesiz olmak üzere 10 milyon liraya çıkarıldı. Bu teşviklere rağmen 2018’den 2023 Mart ayı sonuna kadar olan dönemde Türkiye yüksek ve orta yüksek teknolojili işlerin ithalatına 575 milyar 724 milyon dolar harcadı.
Teşvik sistemlerine rağmen dış açık artıyor
Nihai amaç dış TicaretYatırım teşvik mevzuatı ve farklı mevzuatlarda düzenlenen teşvik sistemlerine rağmen yüksek ve orta yüksek teknolojili ürünlerin dış ticaretinde açık giderek artıyor.
Kur dalgalanmalarının yaşandığı 2018 yılında yüksek/orta yüksek teknolojili eser ihracatı 62,8 milyar dolar, ithalatı 97,5 milyar dolar olurken, 34,6 milyar dolar açık verildi.
2019 yılında ihracat 68,2 milyar dolara yükselirken, ithalat 88,7 milyar dolara geriledi ve buna bağlı olarak açık 20 milyar 483 milyon dolar oldu.
2022’de 51,2 milyar dolar dış açık verildi
Pandeminin ilk görüldüğü 2020 yılında ihracat 62,6 milyar dolara gerilerken, ithalat yaklaşık 10 milyar dolar artarak 98,3 milyar dolara, açık ise 35,7 milyar dolara yükseldi.
2021 yılında ihracat 77,4 milyar dolara, ithalat ise 120,7 milyar dolara yükselirken, açık miktarı 43 milyar 288 milyon dolar oldu. Geride bıraktığımız 2022 yılında 88,7 milyar dolar ihracat, 133,9 milyar dolar ithalat ile 51,2 milyar dolar dış açık verildi.
Bu yılın ilk çeyreğinde yüksek/orta yüksek teknolojili eser ihracatı 23 milyar 643 milyon dolar, ithalatı 36 milyar 746 milyon dolar olurken, 13 milyar 103 milyon dolar açık verildi.
3 milyon TL’ye kadar geri ödemesiz destek
KOSGEB’den yapılan açıklamaya göre, programda yer alan orta ve yüksek teknolojili yatırımlar için üst sınır 3 milyonu geri ödemesiz olmak üzere 10 milyon liraya çıkarıldı. Dayanak büyüklüğü daha önce 5 milyon lira seviyesindeydi. Makinede ve yazılımda yerli ürün belgesi olması halinde iade edilmeyen takviye tedbiri yüzde 15 daha artırılacak. Davetiyeye dayalı olmayan program, yıl boyunca her zaman açık olacaktır.
Bu kapsamda temeller, Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge), İş Geliştirme (Ur-Ge), inovasyon faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve orta-yüksek/yüksek teknoloji alanındaki çalışmalardır. mevcut hesapkatkı sağlayacak eserlerin üretilmesini ve ticarileştirilmesini sağlamak amacı ile verilmektedir.
Destek almaya hak kazananlar, projelerine başladıklarında varsayımsal geri ödeme tutarının yüzde 35’ini erken ödeme olarak alma fırsatına sahip olurlar.
Program kapsamında; Proje büyüklüğünün yüzde 70’i geri ödemeli, yüzde 30’u geri ödemesiz olmak üzere yüzde 60 oranında makine-teçhizat desteği ve yazılım tüketim takviyesi verilecek. İşçi harcamalarına %100 geri ödemesiz esas verilecektir. Makine-teçhizat ve yazılım giderleri için yurt içi belge karşılığı iade edilmeyen esas orana yüzde 15 ilave edilecektir.
Düşük ve orta düşük teknoloji alanlarında yapılacak yatırımlar için 600 bin TL’si geri ödemesiz olmak üzere 2 milyon TL kaynak sağlanacak. Proje süresi 36 ayı geçmeyecektir.
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlandı.
